Zuid-Holland zoekt naar eigen identiteit

DEN HAAG – Het is al tientallen jaren een probleem dat af en toe de kop opsteekt, maar dat nu eens opgelost moet worden. Zuid-Holland gaat op zoek naar een eigen identiteit. Die is er niet. Iedereen weet wel dat Zuid-Holland de dichtst bevolkte provincie van Nederland is, maar wat zegt dat over identiteit? De mensen die zich erop laten voorstaan Zuid-Hollander te zijn, behoren tot een culturele minderheid. 

Friezen, Groningers. Limburgers, Brabo’s, Zeeuwen. Daar zijn de betrokken inwoners fier op. Of je nu in Leeuwarden of Harlingen of Sneek woont, je bent bovenal Fries. Of je nu in Maastricht of Geleen of Sittard woont, de mensen voelen zich vooral Limbo’s. Woon je in Zierikzee, Vlissingen of Terneuzen? Zeeuwen zijn het. Zuid-Hollanders noemen zich meer naar hun woonplaats. We zijn Schiedammer, Vlaardinger, Maassluizer. Of Rotterdammer, Hagenaar, Leidenaar. In Zuid-Holland hebben de mensen een sterkere binding met hun woonplaats dan met de provincie. 

Valt daar iets aan te doen?

Het nieuwe provinciebestuur, gevormd door VVD, CDA, CU & SGP, PvdA en GroenLinks, wil dat er aandacht komt voor de identiteit van Zuid-Holland. Die identiteit moet duidelijker vorm krijgen. "Inwoners, mede-overheden, ondernemers, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties worden uitgenodigd om met de coalitie de handen uit de mouwen te steken", staat in het coalitieakkoord. 

Begin september worden de nieuwe gedeputeerden geïnstalleerd in het provinciehuis op het Zuid-Hollandplein in Den Haag. De portefeuille voor economie en cultuur en erfgoed valt toe aan Willy de Zoete-van der Hout (CU & SGP) en de kwestie van de identiteit van Zuid-Holland lijkt het meest onder die portefeuille te vallen. Maar natuurlijk kan de Commissaris van de Koning, Jaap Smit, er ook een bijzondere verantwoordelijkheid voor voelen. 

Het moeilijke is dat Zuid-Holland uit zo veel uiteenlopende gebieden bestaat. Qua karakter verschilt de Duin- en Bollenstreek behoorlijk van het Groene Hart. Het Westland verschilt hemelsbreed van Voorne-Putten en Goeree-Overflakkee. De Rijnmond is niet te vergelijken met de Nieuwkoopse Plassen of de Reeuwijkse Plassen. Vooruit, de Hoeksche Waard heeft wel kenmerken die je ook vindt in de Krimpenerwaard en de Alblasserwaard. En in Midden-Delfland. 

Behalve grote landschappelijke verschillen zijn er historische steden en dorpen en steden met de modernste architectuur, zoals Rotterdam en Den Haag. Identiteit? Veelzijdigheid…? Je zou het water een verbindend element kunnen noemen, want Zuid-Holland telt vele rivieren en riviertjes waarop je beroepsvaart en pleziervaart vindt en ook personenvervoer, variërend van de Waterbus en de Fast Ferry in de Rotterdamse haven tot de fluisterboten in Schiedam.

Zuid-Holland wil meer woningen bouwen en er zullen meer bedrijventerreinen nodig zijn. Tegelijk wil het nieuwe provinciebestuur spaarzaam omgaan met de open ruimte en tot een duurzaam woon- en leefmilieu komen. Zuid-Holland… dichtbevolkt, contrastrijk, stad en land, steen en water, verdichting en heropening. Allemaal waar, maar hoe maak je het tot bouwstenen van een identiteit?

En als we straks al een identiteit van Zuid-Holland kunnen definiëren… dan wil dat nog niet zeggen dat de inwoners zich daardoor Zuid-Hollander gaan voelen. Of is dat de ambitie van het nieuwe provinciebestuur niet? Gaat dat streven te ver? Moeten we ons gewoon beperken tot het vinden van een identiteit? En dat de rest dan eventueel vanzelf komt? 

Laat dit de aftrap zijn van een boeiende en bloeiende discussie!