Redactioneel: Bezuinigingen

VLAARDINGEN - ,,Met 9 stemmen tegen en 26 voor is de sluitende begroting voor 2014 aangenomen. Ik laat de gemeente financieel gezond achter’’. Deze ‘tweet’  van oud-burgemeester Bruinsma dateert van begin november vorig jaar. Inmiddels weten we dat Vlaardingen allerminst financieel gezond is. Er zal per jaar €12 miljoen bezuinigd moeten worden. Is het pas vanaf november 2013 bergafwaarts gegaan of stond de gemeente er feitelijk al beroerder voor dan dat ze beweerde? In het laatste geval kun je de vraag stellen of het college en een groot deel van de raad heeft zitten slapen de afgelopen jaren. Begroting en jaarrekeningen vormen bovendien complexe materie. Mogelijk is er onvoldoende expertise aanwezig in het bestuur van de stad. Waar ging het mis ?

Eén van de problemen is dat de gemeente Vlaardingen veel grondbezit heeft. Dit staat genoteerd voor een bepaalde geldwaarde in de boeken. De waarde ervan was echter hoger in de boekhouding aangegeven dan de feitelijke kosten voor de aankoop ervan. Als grond in de praktijk minder waard wordt moeten deze bedragen ook omlaag. Fors omlaag als er dus een te hoge waarde aan gegeven is. Het saldo van uitgaven, inkomsten en bezittingen klopt dan niet en door minder uit te geven moet dit dan weer rechtgetrokken worden. Bezuinigen dus. Je kunt ook overwegen om juist die waarde van het grondbezit op papier minder omlaag te brengen. Bijvoorbeeld omdat je verwacht dat over een tijdje ‘de boel’ weer meer waard wordt. Dit is echter nauwelijks of geen optie: de accountant die de boeken controleert zou hieronder zijn handtekening niet zetten. Een niet door een accountant goedgekeurde jaarrekening brengt een ondertoezichtstelling van de provincie dichterbij en Vlaardingen zou ook moeilijk meer geld kunnen lenen.

Een ander probleem is sowieso dat de gemeente veel geld geleend heeft. Jaarlijks moet hier ook weer veel rente over betaald worden. Tot nu toe leken we dat ons elk jaar wel te kunnen veroorloven. Langlopende verplichtingen zoals rente en aflossing werden echter in een aantal gevallen steeds opgevangen met incidentele baten, zogenaamde ‘meevallers’. Op zulke meevallers kun je niet steeds rekenen, laat staan dat je er een begroting op kunt baseren. Dat we nu in financieel zwaar weer verkeren heeft ook hiermee te maken: de meevallers zijn op. Het overhevelen van overschotten uit de ‘pot’  met erfpachtopbrengsten naar de Algemene Reserves , zoals kort geleden nog gedaan, kun je maar één keer doen. Dat was zo’n beetje de laatste ‘meevaller’.

Met deze bezuinigingen in zicht zijn veel Vlaardingers kritisch over de renovatie van het stadskantoor en stadhuis. De gemeente stelt hier tegenover dat we juist geld besparen daardoor: de renovatiekosten zijn € 5 miljoen lager uitgevallen, er wordt jaarlijks enkele tonnen bespaard op energie en we hebben nu minder gebouwen nodig, wat ook weer kosten scheelt. Enkele kanttekeningen hierbij zijn toch wel op z’n plaats. De inmiddels (vrijwel) lege gebouwen kosten nog steeds geld, want ze moeten nog verkocht worden. Daarbij komt dat voor de renovatie van het stadskantoor ook geld geleend moest worden en daar moet toch écht rente over betaald worden.

We beseffen dat het financiële ‘huishoudboekje’ van een gemeente als Vlaardingen te complex is om in enkele zinnen uit te leggen. Door een aantal oorzaken, waaronder de hierboven geschetste, moet er in ieder geval nu echter fors bezuinigd worden. De druiven voor veel instellingen zijn daarbij zuur, zeker als je nagaat dat er meer door de gemeente, dan door diezelfde instellingen niet altijd verstandig financieel beleid is gevoerd. Vanavond start de gemeenteraad met de behandeling van de Voorjaarsnota en de komende bezuinigingen. Of Vlaardingen nog die bruisende stad zal worden die men voor ogen heeft hangt mede af van het huiswerk dat de politieke partijen vooraf hebben gedaan.