Heeft de onderwijsraad wel nut?

Onlangs publiceerde de onderwijsraad een adviesrapport aan de ministers van onderwijs. Dit rapport gaat over hoe het onderwijs uit de coronacrisis moet komen. De raad komt tot de conclusie dat er gericht geïnvesteerd moet worden in gelijke kansen, leesvaardigheid, robuuster maken van examens, toegang tot de arbeidsmarkt en in leraren en schoolleiders. Volgens de leden van de raad is het waarschijnlijk, dat de coronacrisis nog lang invloed zal hebben op het onderwijs. 

Ik viel nog net niet van mijn stoel toen ik de conclusies uit het rapport las. Echt veel nieuws valt hier namelijk niet te lezen. Al die punten van aandacht zijn ook lang voor de Coronacrisis genoemd door diverse adviesraden en niet te vergeten door leraren en leraressen, die wel met beide voeten 'in de klei staan'.  Opnieuw stelt men, dat de salarissen tussen het basisonderwijs en het voortgezet onderwijs gelijk moeten worden getrokken en opnieuw gooit men op tafel dat het beroep aantrekkelijker moet worden gemaakt. De eindconclusie maakt vast een verpletterende indruk op het ministerie. Er moet meer geïnvesteerd worden! Zelden zag ik dat men meer open deuren tegelijk open wil trappen. Echt een heel nuttig instituut, die onderwijsraad. 

Het voert te ver om hier alle problemen in het onderwijsveld aan de orde te stellen. Maar het punt van investeren in leerkrachten en directeuren in relatie tot het tekort aan meesters en juffen is toch wel een van de grootste knelpunten.

Alhoewel, misschien is dat helemaal niet zo’n groot probleem. Bij het oplossen van het tekort aan leerkrachten, zou je ook eens kunnen luisteren naar waar de leerkrachten zelf in de praktijk mee te maken hebben. Wat zorgt er nu echt voor, dat juffen en meesters in de burn-out schieten? Wat hebben zij nu echt nodig om weer meer plezier in hun werk te krijgen? In elk geval worden zij niet blij van het enorme controleapparaat van bovenaf. Vroeger had je alleen de directeur, die binnen de school ervoor zorgde, dat alles volgens afspraak verliep. En daarnaast kwam de rijksinspecteur eens in de zoveel jaar stevig controleren. 

Dat is tegenwoordig wel anders. In verschillende gemeenten en bij verschillende schoolbesturen is er een soort van controlecultuur ontstaan waarbij directeuren van andere scholen een schooltje komen 'doorlichten' . Daarnaast komt het bestuur zelf ook regelmatig de rol van de onderwijsinspecteur overnemen en tenslotte komt ook de rijksinspectie nog gewoon haar werk doen. Er is zo een cultuurtje ontstaan dat de indruk wekt dat je die leerkracht echt niet kunt vertrouwen. Die mag voortdurend aantonen dat hij of zij wel competent is. Er was zelfs geruime tijd een verplichting dat je als docent jezelf moest registreren en daarbij continu moest aantonen dat je wel voldoende deed om jouw opleidingsniveau op peil te houden. Wantrouwen lijkt centraal te staan. Gelukkig hebben ze dat register even in de koelkast gezet, maar veel docenten ervaren nog steeds een onvoldoende vertrouwen vanuit hun leidinggevenden. 

Misschien valt er wel te bezuinigen door het 'wegsnijden' van een paar van die managementlagen? Als je beseft dat die bestuurskantoren soms tot wel 17 procent van de beschikbare budgetten opslokken, dan vraag je je af of dat geld wel allemaal ten goede komt aan het echte lesgeven aan onze leerlingen. Er zijn op veel scholen best nog wel wat knelpunten te benoemen. Ook op gebied van het onderhoud van de gebouwen en het op peil houden van de hygiëne. Stinken de wc’s op de school van uw kind ook zo? 

Enfin, de ministers zullen na de zomervakantie komen met een reactie op het rapport van de onderwijsraad. Laten we hopen, dat zij daarbij ook eens echt kijken naar wat er mis is in het onderwijs. Uiteindelijk moeten onze kinderen hiervan profiteren. Het gaat om hun toekomst en om niets anders.