VIDV: Onafhankelijkheidsdag!
- Wilma Hollander
- 25-03-2018
- Nieuws
Vandaag is het Epanástasi, oftewel Onafhankelijkheidsdag, een nationale feestdag. Op deze dag wordt namelijk de Griekse onafhankelijkheidsoorlog herdacht, die begon op 25 maart 1821. De Turkse overheersing duurde toen al bijna vier eeuwen, en de Grieken wilden eindelijk hun land weleens terug. Van ‘Europa’ kregen ze echter weinig steun. Tijdens de conventie van 1815 in Wenen was er uitgebreid over gesproken, maar Groot Brittannië weigerde aan een bevrijding van de Turken mee te werken. De Engelsen hadden namelijk zelf ook een paar Griekse eilanden in hun bezit, en wilden die absoluut niet kwijt.
Er zat voor de Grieken dus niets anders op dan zelf te proberen de Turken uit hun land te verjagen. Het werd een langdurige strijd, want de Turkse sultan was het daar uiteraard niet mee eens. Hij vocht terug en kreeg al snel versterking van de Egyptische generaal Ibrahim Pasja, die net als de sultan beslist geen lieverdje was. Op Chios alleen vermoordde hij al zo’n 23.000 mensen om het eiland op de knieën te krijgen, en toen in 1826 ook de stad Athene en Mesolongi, de sterkste vesting van de opstandelingen, door hem veroverd werden, leek het er verdacht veel op dat de Griekse opstand mislukt was. Gelukkig was er ondertussen binnen Europa een stroming op gang gekomen van mensen die zich achter de opstand schaarden en zich het lot van de Grieken aantrokken. Ze werden filhellenen genoemd en stuurden geld, wapens en vrijwilligers naar de opstandelingen om hen te steunen. Lord Byron, de beroemde Engelse dichter, was een van de bekendste aanhangers van deze stroming. Hij meldde zich in 1824 zelfs als vrijwilliger in het belegerde Mesolongi, maar aan vechten is hij denk ik niet echt toegekomen, want nog geen drie maanden na zijn aanmelding stierf hij - aan de gevolgen van een malaria-infectie.
De oorlog tegen de Turken ging door tot 1832, toen in Constantinopel eindelijk een verdrag werd getekend dat van Griekenland officieel een onafhankelijk staat maakte. Maar omdat het nog niet helemaal duidelijk was wie het land nu eigenlijk moest gaan regeren en welke staatsvorm het zou krijgen, namen de grote mogendheden van Europa daar zelf maar een beslissing over. Zij vonden dat Griekenland een koninkrijk moest worden en gaven de Griekse troon aan de zeventienjarige Otto van Beieren, telg uit een beroemd Duits vorstenhuis. Vanwege zijn leeftijd werd hij eerst een paar jaar bijgestaan door Duitse regenten, maar vanaf 1835 regeerde hij als ‘absoluut monarch’. Dat betekende dat hij niet door wetten gebonden was en aan niemand verantwoording hoefde af te leggen. Niet aan zijn nog steeds met Duitsers gevulde Raad van Staten - en al helemaal niet aan het Griekse volk.
Ik word er altijd behoorlijk treurig van als ik dit soort historische feiten over Griekenland onder ogen krijg. Stel je dat toch eens voor: een land dat zich na bijna vierhonderd jaar bezetting met de laatste krachten eindelijk van die overheersing weet te bevrijden, en dan een Duits snotjochie van zeventien jaar als koning krijgt toegewezen! En alleen omdat ‘Europa’ dat wel een goed idee vond. Hoe serieus word je dan als land genomen? Het ergste is dat er na al die jaren niet eens zo heel veel is veranderd. Het hedendaagse Europa beslist toch nog steeds wat er vandaag de dag met Griekenland gebeurt? En die Turken die vier eeuwen lang voor zoveel ellende hebben gezorgd... die blijven proberen Griekenland in te lijven en lappen daarbij het verdrag uit 1832 en alle verdragen die erna zijn gekomen gewoon aan hun laars. Het aantal Turkse straaljagers dat regelmatig het Griekse luchtruim schendt - ja, ook boven Pilion - is in de afgelopen maanden weer hoorbaar toegenomen. Ook de spanning in de Egeïsche zee loopt op, en zeker niet alleen vanwege de totaal mislukte Turkse vluchtelingendeal, aan de Grieken opgedrongen door het o zo ‘behulpzame’ Europa. De dagelijkse Turkse provocaties rond de aan Griekenland toegewezen eilanden in de Egeïsche zee vergroten de toch al in hoge mate aanwezige irritatie aan Griekse zijde en vandaag of morgen slaat de vlam echt in de pan, daar kun je op wachten. Maar dat zal ‘Europa’ allemaal worst wezen. Die staan erbij en kijken ernaar - en wassen vervolgens hun handen in onschuld, zoals ze dat al jaren doen als het om Griekenland gaat.
Toen wij hier net woonden, verbaasde het me een beetje dat die Onafhankelijkheidsdag zelfs na tweehonderd jaar nog steeds ieder jaar opnieuw uitgebreid gevierd wordt. Het is een dag die op traditionele wijze gepaard gaat met veel parades: officiële militaire parades in Athene en Thessaloniki, en in de rest van het land ‘gewone’ parades, waarin behalve schoolklassen - ja, zelfs de kleuters! - ook heel veel groepen in klederdracht meelopen. En hoewel ik niet gek ben op parades, en al helemaal niet op militair machtsvertoon, begrijp ik de gedachte erachter wel. Het vieren van Onafhankelijkheidsdag herinnert de Grieken eraan dat ze het zo bloedig bevochten recht om in een onafhankelijk Griekenland te kunnen leven nooit mogen opgeven, ongeacht wat hun aangedaan wordt. En weet u, na alles wat dit volk in de loop der eeuwen heeft meegemaakt, en zelfs in de huidige tijd nog steeds meemaakt, kan ik me daar best wel iets bij voorstellen.
Mocht u nu na het lezen van mijn toch ietwat serieuze verhaal denken dat Onafhankelijkheidsdag een enigszins ‘grimmige’ dag is, dan kent u de Grieken niet. Na de in de ochtend ‘verplichte’ nummers van kerkgang en parade wordt er daarna uitgebreid feestgevierd op Griekse wijze: met veel eten, drinken, dans en muziek, en dat alles vooral in het gezelschap van veel, heel veel vrienden en familie.
En ik? Ik bekijk het allemaal van een afstandje, en prijs me gelukkig dat ik opgegroeid ben in een land dat heel wat minder te verduren heeft gehad dan het land waar ik nu woon. En daar drink ik vanmiddag met onze Griekse vrienden graag een tsipourootje op... ;-)
Yiasas uit Pilion,
Wilma Hollander
