VIDV: Haring in ‘t land
- Wilma Hollander
- 19-06-2016
- Nieuws
De zomer is gearriveerd, dus krijgen we weer regelmatig bezoekjes van vrienden en bekenden uit NL. In de weken daaraan voorafgaand wordt mij steevast gevraagd: kunnen we iets meebrengen? Is er iets wat je mist? Bijna altijd is mijn antwoord nee. Missen doen we eigenlijk niets, want veel van wat we in NL gewoon vonden, past niet meer in ons huidige leven. Het enige waar ik wel eens naar kan verlangen is zo'n heerlijke zachte nieuwe haring die je aan de staart achter in je keel laat glijden. Daarvan loopt het water me nog steeds onmiddellijk in de mond.
Jammer genoeg heb ik dat in de keel laten zakken de laatste jaren veel te weinig kunnen doen, want verse haring hebben ze hier echt niet. De enkele keer dat ik in NL verbleef, was de nieuwe haring nog niet binnen, en hoewel de 'ouwe' haring dan ook prima smaakt, is het toch anders dan het genot van die eerste verse groene haring uit het verleden. Mijn vriendin heeft weleens uitgezocht of het mogelijk was om een emmertje ingevroren haring van 't Hoogertje mee te brengen in haar koffer, maar volgens de douanevoorschriften zou ze dan fors in overtreding zijn, want blijkbaar mag je hier als particulier geen vis in je bagage invoeren. En zo erg mis ik het nu ook weer niet dat ik haar het risico op een flinke boete wil laten lopen, dus hebben we ons er allang bij neergelegd dat we het hier in Pilion zonder nieuwe haring moeten doen.
Toch gaat mijn hart nog altijd een beetje sneller kloppen wanneer ik 'haring' hoor. Ik zal eerlijk bekennen dat ik de afgelopen dagen watertandend en ja, ook met heerlijk nostalgische heimwee heb gekeken naar de foto's en video's uit Vlaardingen die verslag deden van het binnenbrengen van de eerste haringvangst van dit jaar. En zoals altijd moest ik even denken aan mijn overgrootvader Arie van der Hoeven, in zijn tijd 'de beste haringkaker van Vlaardingen', die in 1899 op verzoek van de toenmalige burgemeester naar Moermansk reisde. Hij ging daar aan boord van een Russisch schip vol 'hoge heeren' die onder leiding van Dr. Breitfuss een of ander belangrijk wetenschappelijk onderzoek uitvoerden in de Barentzszee. Wat ze daar precies deden, ben ik nooit te weten gekomen, maar ik weet wel dat het Opa Aries voornaamste taak was om die professoren te leren hoe ze een haring moesten kaken.
Slechts een paar flarden uit Opa Aries logboek zijn nog terug te vinden in het Vlaardings Archief, en ik moet nog steeds glimlachen als ik zijn nuchtere aantekeningen lees. Daaruit weet ik bijvoorbeeld dat hij voor vertrek uit handen van de burgemeester een gewichtig uitziend reisdocument kreeg dat hij tijdens zijn reis in een leren zakje om zijn nek bewaarde, en dat de vangst bemoeilijkt werd omdat de 'hoge heeren' iedere dag lege flesjes aan een touwtje over de reling lieten zakken die ze na een poosje vol water weer omhooghesen om ze urenlang te bestuderen. Wat Opa Arie al snel tot de conclusie bracht dat de 'hoge heeren' toch maar een heel makkelijk leventje hadden!
Toen het kouder werd en de zee dichtvroor, voer het schip naar Nova Zembla waar alle opvarenden de wintermaanden tussen de Eskimo's doorbrachten. Op het eiland woonden ook: '3 menschen, vader, moeder en zoon, die zyn daar 20 jaar geweest, zijn arbeid is beeren en walrussen en al wat wild is, afmaken. Wij zyn ook by hem in huis geweest...' En de gehele bemanning mocht er met de expeditieleider Dr. Breitfuss en drie Eskimo's op de foto voor een statieportret. Ik vind het een prachtig verhaal, en ben trots op mijn dappere voorvader, die ondanks het feit dat hij geen woord over de grens sprak, toch maar mooi de kunst van het haring kaken aan de Russen heeft geleerd, waarbij hij en passant ook nog even op Nova Zembla overwinterde. Het was misschien niet zo'n barre overwintering als die hele beroemde, maar in ieder geval wel even iets anders dan een winter in Vlaardingen.
Toen ik deze week op internet de beelden zag van de binnenkomende VL92, helemaal in oude stijl opgetuigd, was het even of ik mijn Opa Arie binnen zag komen varen. Een tanige, vermoeide visserman, blij dat de reis erop zat en hij na de lange eenzame maanden aan boord eindelijk zijn vrouw en kinderen in de armen kon sluiten. Dankbaar dat hij de woeste baren alweer had overleefd, iets waarop best een Schelvispekeltje gedronken mocht worden. Een eenvoudige man die leefde voor en van de haring, zoals in die tijd zo heel veel Vlaardingers leefden.
Het is mooi om te zien dat ruim honderd jaar later de Haringtraditie in mijn geboortestad opnieuw springlevend is en ik ben blij met het internet waardoor ik hier in het warme Griekse Pilion mee kan genieten van de festiviteiten rond die eerste nieuwe haring. Er eentje in mijn keel laten glijden zit er voor mij de komende dagen helaas niet in, maar ik kan u wel vertellen dat de Schelvispekel die een vriendin onlangs voor me meebracht, ook zonder haring uitstekend smaakt. Wat niet wegneemt dat degene die bij ons zo'n emmertje echte nieuwe haring van 't Vlaardingse Hoogertje komt afleveren uiteraard méér dan van harte welkom is ;-)
Wilma Hollander
