Expositie Ary Kop: de eerste verzetsstrijder van Nederland

VLAARDINGEN - Nergens in Nederland werd al op 15 mei 1940 een verzetsbeweging opgericht. Na een bezoek aan het gebombardeerde Rotterdam nam Ary Kop het initiatief ´s avonds in zijn huiskamer in de 2e Maasbosstraat 3, samen met drie andere leden van de Wandelsportvereniging Flardinga, de Geuzen op te richten. Ary Kop en zijn verzetsgroep De Geuzen vormen het hart van de nieuwe tentoonstelling in Streekmuseum Jan Anderson aan de Kethelweg.

Toen kort erop onderwijzer Bernard IJzerdraad in de Nieuwe Kerkstraatschool erbij betrokken werd schreef hij samen met waarschijnlijk Jan Kijne zijn eerste Geuzenbericht. Doordat Ary Kop lid was van de paramilitaire beweging de Burgerwacht, de EHBO en de Wandelsportvereniging had hij veel contacten in de Vlaardingse Gemeenschap, waardoor verzetsgroep de Geuzen binnen een paar weken al tientallen leden had.

De leden van de Burgerwacht hadden verstand van wapens en daarom werd bij het oprollen van de organisatie in de herfst van 1940 niet alleen wapens maar ook dynamiet en koorden om van afstand iets te laten ontbranden. Er werd een organisatie opgebouwd met groepen van 6 man, waarvan één de leider was en een eed moest worden afgelegd om toe te treden. Daar Ary Kop de hele dag op de fiets door de stad en langs de havens zwierf kon hij honderden mensen overhalen toe te treden. ‘s Morgens haalde hij verzekeringspremies op en ‘s middags bezorgde hij tijdschriftmappen en langs de havens probeerde hij betrouwbare schippers te overtuigen van zijn organisatie.

In november 1940 begonnen de arrestaties in Vlaardingen. Uiteindelijk werden 279 mannen gearresteerd waarvan er 101 uit Vlaardingen kwamen. Bij het proces in februari 1941 werden er 18 ter dood veroordeeld, maar omdat er drie minderjarig waren kregen die levenslang gevangenisstraf.  63 Geuzen kwamen om in concentratiekampen waaronder Buchenwald en 125 hebben de kampen overleefd. Doordat veel Geuzen uit de techniek kwamen hebben daardoor velen het kunnen overleven omdat zij werden ingeschakeld in onder meer de garages, de keuken of doordat zij Duitse soldaten moesten knippen.

De expositie in Streekmuseum Jan Anderson  is voornamelijk opgebouwd met nieuw materiaal van de familie Kop waardoor tientallen foto’s een beeld geven van wie de moed hadden om al in het eerste halfjaar tegen de bezetter in opstand te komen. Daar Ary Kop daarvoor stuurman was zijn hiervan foto’s en getuigschriften te zien. Na zijn zeemansleven begon de familie voor de oorlog op de Hoogstraat in Vlaardingen een galanteriewinkel, die het in de crisistijd niet redde. Bij de liquidatie uitverkoop kwamen wel veel Vlaardingers een koopje scoren. Gelukkig zijn een paar ‘winkeldochters’ te zien op de expositie. Het is ondoenlijk te schrijven wat er te zien is, maar nog wel bijzonder is het opgraven van de 18 doden in 1945. Na het aanwijzen van de plek waar ze begraven waren door één van de schutters werd een herbegrafenis op de Begraafplaats Het Emaus op 6 mei 1946 georganiseerd.

De tentoonstelling is geopend tot en met zondag 5 mei. Iedere zaterdag en 1e zondag van de maand is het Streekmuseum geopend van 14.00 uur – 16.00 uur. Het Streekmuseum bevindt zich aan de Kethelweg 50 en de toegang is gratis.

Bij de expositie is het boekje over het leven van Ary Kop te koop voor € 2,50.