De mooiste ster: een monument voor een moeder

VLAARDINGEN/MAASSLUIS - ,,Mijn moeders lach hoorde je altijd overal bovenuit. Maar een lach, hoe beschrijf je dat nou, hoe iemands lach klonk?’’

Een jaar geleden overleed Toos van Rij, de moeder van Saskia. En in het afgelopen jaar werd Saskia van Rij zelf moeder. Een trieste periode en tegelijkertijd een turbulente tijd waarover ze is gaan schrijven. De lach van haar moeder was in haar leven bijzonder en ook een keerpunt. Saskia: ,,Je vergeet het namelijk sneller dan je denkt, en het wordt dan steeds moeilijker om te beschrijven. Erover te vertellen hoe ze lachte. Daarom ben ik begonnen met mijn verhaal over haar, over ons. Ik wilde niet vergeten hoe het was en daarom de stukjes van wie ze nog steeds is bij elkaar plaatsen, haar herinnering levend houden’’.

,,In een jaar kan veel gebeuren. Zo veel, dat je het vergeet. En wat als dat jaar het belangrijkste jaar in je leven is? Het jaar waarin je hoort dat je niet zwanger kan worden, maar vervolgens toch zwanger bent. Het jaar waarin je hoort dat je moeder ziek is, maar zal genezen, maar uiteindelijk toch komt te overlijden. Ik begon te vergeten wat er allemaal was gebeurd’’ (Uit “De mooiste ster”, Saskia van Rij)

,,In eerste instantie wil ik voor mezelf een periode reconstrueren, die laatste periode van mijn moeder. Daarmee schets ik ook een beeld van de relatie tussen mijzelf en haar, tussen een moeder en haar dochter, en tegelijkertijd tussen mijn dochter Noortje en mijzelf. Ik wil dat beeld niet geleidelijk laten vervagen maar ik wil later precies aan Noortje kunnen vertellen wie haar oma was, wat ze betekende voor mij en voor de mensen om haar heen. Hoe het was om met haar te zijn’’.

Saskia begon niet gelijk na het overlijden van haar moeder te schrijven. Zo rond Kerst 2019 leek ze wakker geschud te worden. ,,Het was de eerste Kerst zonder mijn moeder, en de eerste Kerst voor Noortje. En juist toen drong het extra tot me door hoeveel er gebeurd was en hoe snel je dat soms vergeet. Ik vergat hoe de schopjes in mijn buik voelden, hoe lastig ik de eerste weken als moeder vond, maar ook hoe de laatste weken van en met mijn moeder waren. Ik vergat zoveel mooie (en moeilijke) momenten, dat ik het begon op te schrijven’’.

Kort na deze Kerstperiode besloot ze er werk van te maken, van het verhaal van moeder en dochter, Toos & Saskia en Saskia & Noortje. Saskia: ,,Mijn vriend ging een avondje darten en ik pakte mijn laptop, ben gaan zitten en begon te schrijven. Ik wilde dit voor Noortje, om het met haar te delen. En het opschrijven ging best wel heel natuurlijk.’’

 

Mijn moeder keek heel erg uit naar Noortje

,,In december 2018 kreeg ik bij de gynaecoloog te horen dat ik niet natuurlijk zwanger kon worden, en in diezelfde periode kreeg mijn moeder te horen dat ze kanker had en moest starten met chemotherapie. Kort hierna voelde ik me een periode niet al te lekker, maar aan een zwangerschap durfde ik niet te denken. Dat wilde ik ook niet en daarbij zeker geen test doen om niet weer teleurgesteld te worden. Uiteindelijk deed ik die wel na drie maanden en die was positief. Daar had ik niet meer op durven hopen. Voor mij betekende dat alles maar voor mijn moeder was het in haar moeilijke situatie helemaal een ‘boost’ om door te gaan; ze leefde op en vond hoop in het toeleven naar haar eerste kleinkind. Het bracht ons misschien wel nog dichter bij elkaar dan ooit, na een periode dat we ieder ons eigen leven leidden, in twee gescheiden werelden. Dat was een moeilijke periode waarin we geen of nauwelijks contact hadden en een stuk van mijn leven dat ze gemist heeft, waarin ik veranderde en volwassen werd. In 2017 werd die band weer hersteld, zonder verwijten achteraf naar elkaar. Het was juist weer fijn om samen door te gaan en naar de toekomst te kijken. Later realiseerde ik me pas hoe die periode voor haar was, toen mijn dochter Noortje mij moeder maakte. Uiteindelijk hebben we samen nog een paar mooie jaren gehad, waarin ze in de laatste periode, waarin ze zo ziek was, heel erg uitkeek naar Noortje. Dat heeft ze niet meer mee mogen maken. Op het laatst werd ze nog geopereerd en voordat ze onder narcose ging zei ze nog, denkend aan haar komende kleinkind: ,,Ik ga nu even slapen, met Ieniemienie in gedachten’’. Zo noemde ze Noortje op voorhand. Na die laatste operatie werd ze niet meer wakker en hebben we afscheid van haar genomen’’.

,,Ik heb die hele periode beschreven en alles wat ik had eerst laten lezen aan mijn vader, mijn vriend en mijn zus Marjolein. Dat is heel eng omdat je diepste gevoelens op papier staan en dat deel je dan voor het eerst met je zus. Zij heeft die periode ook meegemaakt, maar vanuit haar eigen perspectief en belevingswereld. Hoe was het voor haar om dit van mij te lezen? Het was fijn dat ze me steunde en ook met dit verhaal, waarvan nu een boek gemaakt wordt. Het is bijna af en hoewel het een persoonlijk verhaal is heeft het ook voor anderen denk ik wel waardevolle kanten. Het is een universeel verhaal, een moeder herkent de liefde voor haar dochter en een dochter de liefde voor haar moeder. En wie mijn moeder kende ziet haar voor zich. Het draagt als titel “De mooiste ster” en het is een bundeltje vol liefde. Liefde van een moeder voor haar dochter. En over het pas begrijpen wat die liefde écht inhoudt, als je zelf moeder bent en je moeder er niet meer is’’.

 

Saskia over Saskia

,,Mijn hele leven heb ik al geschreven. Met een potlood, of juist honderd verschillende kleuren glitterpennen. Ergens in het huis van mijn ouders moet nog een geel blaadje liggen met een ‘glitterend’ verhaaltje over een dodo. Eromheen plakte ik heel veel dodo stickers. Inmiddels werk ik niet meer met dodo stickers (en heel soms nog maar met glitterpennen), maar met mijn toetsenbord. En daar blijf ik van genieten. Het is een uitlaatklep. In mijn woorden kan ik volledig eerlijk zijn. Schrijven helpt mij dingen te ontdekken die ik nooit voor mogelijk had gehouden.

Het boek “De Mooiste Ster” kun je nu (pre-order) al bestellen via deze link!  Voor vragen kun je mailen naar Saskia via [email protected]